Lijnen op de dijk

De Vlieger

Context

3de graad basisonderwijs
leefschool
4 lesuren per week
Student: Sam Gunst

Doelen

Formuleren van onderzoeks- en ontwerpvragen.
Bedenken van hypothesen en ontwerpideeën.
Maken van prototypes.
Presenteren van prototypes.
Optimaliseren van prototypes.

Startuitdaging

De leerlingen waren het unaniem eens dat er zich op de dijk veel problemen voor doen. Vooral tijdens de zomermaanden kan het heel erg druk zijn. Waardoor er soms ongevallen gebeuren. Vooral door de verschillende soorten weggebruikers. Kinderen verliezen door de drukte soms ook hun ouders, wat kunnen we hieraan doen? In vergelijking met de uitdaging van de andere groep van basisschool de vlieger (schoolomgeving) verliep deze challenge éénduidiger. Daar waar bij de uitdaging over de schoolomgeving nog meerdere mogelijkheden waren (trap, turnzaal, klaslokaal,…) gaat het bij deze uitdaging meteen over de problematiek aan de dijk , namelijk de drukte!

ONO bord


  • open
  • begrensd
  • gesloten


Stap per stap


swap_vert Gesloten
timer 10 min
people klassikaal

Informeren

Techniek PowerPoint: foto's van uitdagingen en foto's van voorstellingen op startevent.
Media Foto's + filmpjes mbt uitdagingen
Doelstelling De leerlingen halen de verschillende domeinen op.
Evaluatievorm Individuele deelname. Deze actie is bedoeld om herinneringen los te maken. Formatieve beoordeling is hier op zijn plaats.
Feedback
Eventueel kan er ook gewerkt worden met een vragenronde aan de hand van vooropgestelde vragen. Op die manier denken de leerlingen terug na over wat ze tijdens het startevent allemaal gezien hebben.
Eventueel kunnen de leerlingen ook aangezet worden om filmpjes op te zoeken waar de domeinen echt zichtbaar zijn. Bijvoorbeeld : een filmpje dat een botsing toont tussen een go-cart en een voetganger op de dijk.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people individueel - per 4/5

Bedenken

Techniek Creativiteitstechnieken
Media Gebruiksvoorwerpen + pen en papier
Doelstelling De leerlingen bedenken een nieuwe functie voor een bepaald voorwerp. Bijvoorbeeld : een paperclip kan dienen als kapstok.
Evaluatievorm Individuele deelname bij de gebruiksvoorwerpen. Deelname in groep bij de andere techniek.
Feedback
Door gebruik te maken van deze techniek wordt de sfeer wat losser. Creativiteitstechnieken zorgen er ook enorm voor dat de geest verruimd wordt.
Alternatieve aanpak :Verdeel de klas in gelijke groepen en geef ze een blad papier en pen. Leerling 1 krabbelt iets willekeurigs op het blad. Leerling 2 maakt een nieuwe krabbel, steunend op de vorige, leerling 3... . Na een bepaalde tijd worden de bladen verwisseld van groep. Na een 10 tal minuten worden de bladen vooraan de klas getoond.
Deze techniek zorgt ervoor dat de leerlingen beseffen dat creativiteit in een klein hoekje zit. Van het beginontwerp is vaak niets meer over omdat elke leerling een andere interpretatie heeft.

swap_vert Begrensd
timer 30 min
people 2 / 3 per groep

Bedenken

Techniek Lotus Blossom - Vragenstorm
Media Template 'Lotus Blossom' + balpen
Doelstelling De leerlingen bepalen acht deelthema's en formuleren zoveel mogelijk onderzoeks- en ontwerpvragen.
Evaluatievorm Individuele deelname bij de gebruiksvoorwerpen. Deelname in groep bij de andere techniek.
Feedback
Door de visuele representatie van ideeën en de gestructureerde werking worden de leerlingen verplicht om snel en verder na te denken dan dat ze gewoon zijn. Op een korte periode kunnen zo veel nieuwe ideeën worden genereerd. Vaak stoppen de leerlingen snel met ‘out of the box’ te denken. Een sterke begeleiding is nodig onder de vorm van een leerkracht die op voorhand al heeft nagedacht over verschillende ideeën.

Alternatieve aanpak:
‘Absurd Questions’ Deze techniek leidt tot absurde situaties wat de leerlingen echt grappig vinden, maar terwijl zijn ze wel nieuwe oplossingen aan het bedenken. De bedoeling is dat ze aan elkaar, in groep, een zo absurd mogelijke vraag stellen. Deze vragen moeten wel over onderwerpen gaan binnen de domeinen. Door zodanig out of the box te denken, zullen er vragen worden gesteld, of antwoorden worden gegeven die meteen ook al nieuwe ingevingen met zich teweeg zullen brengen.

SCAMPERR : Dit vinden de leerlingen erg leuk. Het zorgt ervoor dat ze een bepaald voorwerp mogen veranderen met hun eigen fantasie. Het voorwerp moet het zelfde nut kunnen behouden, maar ze mogen andere materialen gebruiken. Deze techniek is misschien iets te specifiek, maar het zorgt er wel voor dat de leerlingen hun fantasie gaan gebruiken, wat de ideeën generatie dan wel weer ten goede komt.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people 2 / 3 per groep

Kiezen

Techniek Sticky dots
Media Template 'Lotus Blossom' + sticky dots + balpen
Doelstelling De leerlingen kiezen per groep na het analyseren van alle vragen elk twee onderzoeks- en ontwerpvragen. Er worden in totaal twee onderzoeks- en ontwerpvragen geselecteerd. Heel belangrijk hierbij is dat de leerlingen goed weten wat het verschil is tussen ontwerp- en onderzoeksvragen. Voor deze techniek in gebruik te nemen, nam ik voldoende tijd om dit verschil uit te leggen.
Onderzoeksvragen:"Waarom...?", "Wat is het effect...?", "Op welke manier...?", "Wat is het verband tussen...?"
Ontwerpvragen: "Hoe kan je...?", "Wat als je...?", "Hoe kan...opgelost worden?", "Hoe kan ik ... verbeteren?".
Feedback
Deze techniek laat toe dat de leerlingen op een eerlijke manier een vraag kunnen kiezen die ze graag willen behandelen. Het zorgt ook voor een groepsgevoel, want ze hebben immers de vragen in groep gekozen.
Zeer belangrijk hierbij is instructie! De leerlingen moeten goed weten wat hen te doen staat. De keuze moet op het zelfde moment gebeuren, indien niet dan kunnnen de leerlingen beïnvloed worden door elkaar.
Alternatieve aanpak: Een klassieke stemmingsronde kan hier ook toegepast worden. De leerlingen gebruiken dit vaak om klassikale beslissingen te nemen, dus waarom afstappen van iets wat ze al kennen.
Paired comparison: via deze techniek gaan we ervoor zorgen dat alle ideeën met elkaar vergeleken worden. Uit twee oplossingen of ideeën wordt telkens een winnaar gekozen tot er één overschiet. Er zijn veel alternatieven om een keuze te maken. In de context van dit project werd geopteerd voor de sticky dots omdat deze techniek niet teveel tijd in beslag neemt.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people 2 / 3 per groep

Definiëren

Techniek Boundary Examination
Media Template 'Boundary Examination' + balpen
Doelstelling De leerlingen herformuleren de onderzoeks- of ontwerpvragen die ze gekozen hebben met de sticky dots.
Evaluatievorm Individuele deelname aan groepsproces.
Feedback
Uitstekende tool om een probleem te gaan definiëren. Deze tool laat toe om de vaak gemakkelijke zinnen die de leerlingen hadden neergeschreven beter te gaan verwoorden. Het verbreedt hun talenkennis en de zin kan plots veel aantrekkelijker lijken.
Voor de leerlingen is het moeilijk om synoniemen te bedenken. Zorg voor goeie instructie en geef desnoods een voorbeeld voordat ze deze techniek gaan gebruiken. Maak gebruik van synoniemenzoekers en help hen bij het samenstellen van de nieuwe zin.
Alternatieve aanpak: Als het blijkt dat de boundary examination moeilijk verloopt is het aangeraden om over te gaan op een onderwijsleergesprek. Zo kan je stap voor stap de leerlingen helpen en de klas zelf laten beslissen over de woordkeuze.
Morphological analysis 1 is zeker een techniek die ook hier gebruikt kan worden. Je schrijft een kernwoord van je onderzoek- of ontwerpvraag neer en splitst deze op in subcategorieën. Met deze subcategorieën schrijft men een nieuwe uitdaging neer. Deze lijkt erg op de boundary examination, maar lijkt ook op een soort van mindmap met synoniemen. Voor de leerlingen gemakkelijk omdat het hen herinnert aan voorgaande technieken.

swap_vert Begrensd

Onderzoeksvraag / Ontwerpvraag

Feedback
Onderzoeks- en ontwerpvragen waarmee de leerlingen deze techniek geëindigd zijn: "Welke soort weggebruikers zijn er en hoeveel komen er per 24 uur op het wandelpad?", " Wat zou er gebeuren mochten we lijnen trekken op de dijk om verschillende zones af te bakenen?" ," Op welke manieren zouden we een wandeling op de dijk aangenamer kunnen maken tijdens drukke tijdstippen?"

swap_vert Begrensd
timer 2 lesuren

Informeren

Techniek plaatsbezoek, observatie
Media De leerkracht trekt foto's.
Doelstelling De leerlingen voeren een plaatsbezoek uit op de dijk.
Feedback
Na het opstellen van deze onderzoeks- en ontwerpvragen werden twee uur voorzien om op observatie te gaan op de dijk. Deze observatie is nodig, omdat de leerlingen op deze manier eens zelf onderzoek mogen doen naar hoe hun ontwerp er moet uitzien. Waarop moeten ze letten?

- Zijn er specifieke plaatsen waar het erg druk is op de dijk?

- Gebeuren er soms accidenten?

- Wat zouden de mensen vinden van het plaatsten van scheidingsstickers?

swap_vert Begrensd
timer 60 min
people Individueel of per 3/4

Bedenken

Techniek Conceptual Blending
Media Template 'Conceptual Blending' + balpen
Doelstelling De leerlingen bedenken vernieuwende ideeën. Uit hun gekozen ontwerp- of onderzoeksvraag kiezen ze één kernwoord. Daarna denken ze na over de eerste woorden die in hun opkomen. Daarna combineer je de woorden en teken je het idee.
Evaluatievorm Individuele deelname, maar ook groepsdeelname. Tijdens deze techniek kan de leerkracht zowel individueel gaan evalueren, als kijken hoe bepaalde leerlingen in groep fungeren. De bedoeling is dat ze eerst een individueel ontwerp maken, maar door samen te werken met de groep tot een beter geheel komen.
Feedback
Voor de leerlingen is het heel er tof dat ze eindelijk mogen beginnen te ontwerpen. Deze techniek laat toe dat ze als het ware al kunnen werken naar een oplossing/prototype dat ze voor ogen hebben.
Voor de leeftijdsgroep dat ik heb behandeld beginnen de technieken de leerlingen erg te vervelen. Niet persé te techniek zelf, maar van het moment dat ik de sheets om op te werken uithaal, zie ik meteen heel veel interesse wegzakken. Het is aangeraden om deze techniek thuis te bekijken en ze eens op een andere manier te brengen. Bv door de leerlingen per groep een stuk van het krijtbord te geven waar ze naar behoren op mogen schetsen en tekenen. Op die manier denken ze niet meer : "Oh nee, moeten we nu weet zo’n sheet invullen! "

Alternatieve aanpak:
Placemat: De placematmethode is een manier waarbij kinderen leren door samen te werken. Bij deze werkvorm werkt elke leerling eerst individueel aan een opdracht. In een tweede fase is er een overlegmoment tussen de verschillende groepsleden. Dit overlegmoment moet leiden tot een gemeenschappelijk antwoord. Dit zorgt ervoor dat de leerlingen gaan inzien dat ze na overleg soms tot nog betere resultaten kunnen komen.

Storyboard: Leg stap voor stap je idee uit aan de hand van schetsen.

Via deze techniek gaan de leerlingen ervoor zorgen dat elke andere leerlingen het bepaald ontwerp snapt. Het laat ook toe dat de bedenker van een bepaald ontwerp gaat na denken over zijn of haar eigen stappen en op die manier misschien zelf nog verbeteringen of aanpassingen kan aanbrengen.

swap_vert Begrensd
timer 25 min
people Individueel

Definiëren

Techniek List of demands
Media Template 'List of demands' + balpen
Doelstelling De leerlingen lijsten alle eisen en wensen van de uitdaging op. Dit zorgt ervoor dat ze weten waar hun idee uiteindelijk aan moet voldoen.
Als voorbereiding van deze tool zijn we dus al op verkenning geweest. Deze verkenningsronde is absoluut nodig. Zeker bij deze leeftijdsgroep. Anders hebben ze het moeilijk om zelf realistisch te blijven en te beseffen waaraan hun ontwerp echt moet voldoen.
Evaluatievorm Individuele deelname, maar ook groepsdeelname. Tijdens deze techniek kan de leerkracht zowel individueel gaan evalueren, als kijken hoe bepaalde leerlingen in groep fungeren. De bedoeling is dat ze eerst een individueel ontwerp maken, maar door samen te werken met de groep tot een beter geheel komen.
Feedback
Deze techniek is van groot belang om ervoor te zorgen dat de leerlingen weten waaraan hun idee moet voldoen. Door een score toe te kennen aan de wens of eis kunnen ze snel zien wat al dan niet belangrijk is. Dit maakt deze tool heel gebruiksvriendelijk. Ook kan dit, mits goeie voorbereiding, snel doorlopen worden.
Leerlingen van jonge leeftijd kunnen moeilijk helemaal zelfstandig deze tool afhandelen. Vaak beseffen ze nog niet goed genoeg waaraan een eis moet voldoen en wanneer alles realistisch is. Daardoor is een goede verkenningsronde nodig. Voorbereid en begeleid door de leerkracht. Daarna, zouden de leerlingen die wel zelfstandig moeten kunnen afhandelen.

Alternatieve aanpak:

Mindmap: een mindmap is een klassieke techniek, maar je kan hier een soort van mindmap maken met tekeningen die ervoor gaan zorgen dat alles visueel in kaart wordt gebracht. Zo kan alles ook op een snelle manier worden teruggevonden. Probleem is hier wel dat er niet meteen wordt stilgestaan bij de haalbaarheid van de opdracht.

5W1H: deze tool is misschien een beter alternatief dan de mindmap. De leerlingen moeten stilstaan bij volgende vragen : wie, wat, wanneer, waarom, waar en hoe. De bedoeling van deze techniek is dat een buitenstaander meteen begrijpt waaraan je werkt. Hierdoor zien de leerlingen zelf ook in waarop ze nu effectief moeten letten.

swap_vert Begrensd
timer 2 uur
people Per 4 leerlingen, eventueel met begleiding

Informeren

Techniek Enquête
Media Media om enquête te ontwerpen. Op dag van bevraging enkel afgedrukte exemplaren nodig.
Doelstelling De leerlingen nemen een enquête af. Door al de voorgaande technieken te hebben uitgeprobeerd werd het stilaan aan duidelijk welke weg we wilden opgaan. Maar aangezien de dijk een locatie is die de gehele bevolking van Oostende aanspreekt, was het ook aangeraden om die mensen aan het woord te laten. Vandaar de keuze om te kiezen voor een enquête.
Evaluatievorm Door de leerlingen de enquête zelf te laten ontwerpen, na te denken over de vragen en zelf te laten uitvoeren kunnen op enorm veel niveau’s individueel.
Feedback
One on one bevraging. Je weet meteen wat mensen willen veranderen in de omgeving. De komt er door ook in contact met mensen die misschien interessante dingen weten te vertellen of mensen kennen die ons kunnen helpen bij dit project.
Gezien de leeftijdsgroep en de diversiteit van de mensen die bevraagd worden is het aangeraden om met veel begeleiders op pad te gaan.
Alternatieve aanpak: online bevragingen zoals facebook groepen. Een Poll op facebook kan ook.
Via het internet kan heel veel informatie worden bemachtigd, maar is niet altijd even betrouwbaar en is ook niet persoonlijk van aard.

swap_vert Begrensd
timer 10 min
people Klassikaal

Reflecteren

Techniek Kringgesprek
Doelstelling De leerlingen overlopen de resultaten van de enquête en trekken een besluit.
Evaluatievorm Deelname aan het groepsgesprek.
Feedback
Resultaten enquête Drukste omgeving is die t.o.v. het casino:
- De drukte stoort de mensen.
- Verschillende mensen hebben er al een accident door gehad.
- Opsplitsen in zones lijkt een goed idee.
- Er moet wel uitvoerig getest worden.

Challenge : We zullen samen met de klasgroep stickers ontwerpen. Deze stickers zullen ervoor zorgen dat de dijk in verschillende zones wordt onderverdeeld. Zo krijg je een zone voor alles met wielen en een zone voor voetgangers. Dit zullen we testen en luisteren naar de reacties. Door de enquête werd duidelijk dat de dijk opsplitsen in zones een goed idee was. Tijdens een klasgesprek werd het idee om stickers te maken reeds meerdere malen aangehaald. Vandaar dat we dat idee nu verder gaan uitwerken. Per 2 zullen de leerlingen stickers moeten maken. De bedoeling is dat dit een sticker wordt die in de lengte kan worden gelegd. Door alle stickers naast elkaar te leggen op de dijk, zullen we zones creëren. De bedoeling is dat dit genoeg opvalt zodat de mensen uiteindelijk gebruik maken van deze zones. Bij ‘bedenken’ zullen de leerlingen eerst schetsen maken. In de volgende fase zullen we deze schetsen effectief omzetten tot bruikbare stickers. Hiervoor gebruiken we een plotter die we in de klas in gebruik nemen. Nadat de uiteindelijke schetsen per groep worden goedgekeurd moeten de leerlingen deze overtekenen in het programma ‘Paint’. Via Paint kunnen de ontwerpen dan worden ingelezen in het programma ‘Silhouette’ om vervolgens met de printer te worden omgezet tot echte stickers.

swap_vert Begrensd
timer 30 min
people Individueel of per 2

Informeren

Techniek Stakeholder mapping
Media Template 'Stakeholder mapping' + laptop
Doelstelling De leerlingen brengen alle betrokken partijen in beeld. Op die manier kan je een overzicht krijgen van de personen die belang hebben bij de uitdaging.
Feedback
Door deze tool te gebruiken, gaan leerlingen beseffen dat het serieus worden. Ze zien in dat er ook mensen buiten de school belang hebben aan deze challenge en ervaren hulp van anderen.
Soms een moeilijk begin. De leerlingen weten soms niet goed wie hun nu wel kan helpen en wie niet.
Goede begleiding en intakegesprek is nodig.
Wat kunnen burgemeesters doen? Wat kunnen schepenen doen?...

Alternatieve aanpak: in plaats van deze techniek te gebruiken, kunnen de leerlingen ook gewoon internet gebruiken. Door op te zoeken welke mensen iets met de challenge te maken hebben zullen ze zelf meer nadenken. Ik liet ze bijvoorbeeld eerste alle schepenen opzoeken van Oostende. Ze moesten de naam noteren en daarna hun functie. Op basis van de functie beslisten de leerlingen of die schepen in kwestie al dan niet iets kon betekenen voor onze challenge.

swap_vert Begrensd
timer 45 min
people Individueel of per 2

Bedenken

Techniek 6-3-5 brainsketching
Media Laptop met tekenprogramma en/of potlood en papier
Doelstelling De leerlingen tekenen varianten van ideeën.
Evaluatievorm Individuele deelname aan het proces.
Feedback
Techniek die ervoor zorgt dat de leerlingen op korte tijd heel veel verschillende tekeningen maken. Op die manier krijg je een grote variatie van ideeën waaruit de leerlingen nadien de beste kunnen kiezen.

swap_vert Gesloten
timer 30 min
people Per 2

Maken

Techniek Digitale maaktechnieken
Media Laptop met digitaal tekenprogramma's en plotter
Doelstelling De leerlingen werken met verschillende ontwerpprogramma’s en plotten de stickers.
Feedback
Per twee zullen de leerlingen stickers moeten maken. De bedoeling is dat dit een sticker wordt die in de lengte kan worden gelegd. Door alle stickers naast elkaar te leggen op de dijk, zullen we zones creëren. De bedoeling is dat dit genoeg opvalt zodat de mensen uiteindelijk gebruik maken van deze zones. Bij ‘bedenken’ zullen de leerlingen eerst schetsen maken. In de volgende fase zullen we deze schetsen effectief omzetten tot bruikbare stickers. Hiervoor gebruiken we een plotter die we in de klas in gebruik nemen. Nadat de uiteindelijke schetsen per groep worden goedgekeurd moeten de leerlingen deze overtekenen in het programma ‘Paint’. Via Paint kunnen de ontwerpen dan worden ingelezen in het programma ‘Silhouette’ om vervolgens met de printer te worden omgezet tot echte stickers.
Alternatieve aanpak: je kan de leerlingen ook zelf figuren uit stickers laten snijden.

swap_vert Gesloten

Prototype

Feedback
Veel verschillende stickers.

swap_vert Open
timer 2 lesuren

Testen

Techniek enquête
Media Stickers en voorbereide bevraging, stylo's
Doelstelling De leerlingen testen hun prototypes op de dijk en bevragen voorbijgangers

swap_vert Open
timer 20 min
people Individueel, maar leerlingen die willen samenwerken mogen zeker ook.

Presenteren

Techniek Mondelinge voorstelling
Doelstelling De leerlingen stellen het ontwerp mondeling voor.
De bedoeling van de mondelinge voorstelling is dat de leerlingen stil staan bij het soort ontwerp dat ze hebben gemaakt. Door dit voor te stellen in een kringgesprek laten ze hun medeleerlingen weten om welke reden ze voor een bepaald ontwerp kozen.
Laat de leerlingen bij het uitvoeren zeker zelf de handeling doen. Het is belangrijk dat ze voelen de touwtjes in eigen handen te hebben.
Feedback
Door de voorstelling leren de leerlingen praten over wat ze zelf hebben gemaakt. Ze denken na over de verwoording en zijn bezig om die verwoording zo duidelijk mogelijk te laten overkomen.
De leerlingen zijn heel enthousiast als ze zelf alles mogen uitvoerenn.
Sommige leerlingen zijn verbaal minder sterk en hebben ondersteuning nodig. Bij de uitvoering zijn sommige leerlingen ook minder bekwaam, een goeie instructie en/of begeleiding is nodig.

swap_vert Begrensd
timer 90 min
people In groep

Reflecteren

Techniek Enquête
Doelstelling Na een uitvoerig klasgesprek werd duidelijk dat ons project niet ten einde was. We hebben heel veel kunnen doen, maar zijn gestrand in de prototypefase. De bedoeling is dat we nu reflecteren en later ons prototype verder uitbouwen. Dit hebben we gedaan door, tijdens ons test fase op de dijk, mensen te bevragen.
Feedback
Door de bevraging zijn we te weten gekomen of ons ontwerp een goed idee was, of het ontwerp zelf goed was, wat er beter kan, waar me op moeten letten, wat de mensen vinden,… We zijn op een korte tijd heel veel informatie te weten gekomen over hoe we ons prototype verder kunnen uitbouwen. Zorg ervoor dat de mensen die geïnterviewd worden voldoende geïnformeerd zijn. Anders kunnen ze soms irrelevante informatie geven.