Plastic soep

De Studio

Context

2de graad secundair onderwijs
regulier onderwijs
5 vrije projecturen per week
Student: Studenten STEM van de educatieve bachelor secundair onderwijs - HOWEST

Doelen

Formuleren van onderzoeks- en ontwerpvragen.
Bedenken van hypothesen en ontwerpideeën.
Maken van prototypes.
Presenteren van prototypes.
Optimaliseren van prototypes.

Startuitdaging

Plastic Soep is een problematiek die overal zichtbaar is ook in Oostende. Overal waar je loopt of komt, zie je wel plastic rond slingeren. De studenten van de studio zijn hier heel erg mee begaan en willen dan ook een oplossing zoeken om dit probleem aan te pakken.

ONO bord

  • open
  • begrensd
  • gesloten

Stap per stap

swap_vert Begrensd
timer 25 min
people Klassikaal

Kiezen

Techniek Kahoot-quiz
Media Eigen gsm of computers + beamer + kahootquiz
Doelstelling De leerlingen selecteren een bepaald domein om verder mee aan de slag te gaan.
Er werd een puntensysteem bedacht onder volgende vorm (1= Niet akkoord … 5 = helemaal akkoord ).
Link quiz : https://create.kahoot.it/share/choose-your-future/c4fc43c1-bf43-4fca-a676-fa3e81349891
Evaluatievorm Individuele deelname. Deze actie is bedoeld om herinneringen aan het startevent op te halen en tevens een keuze te maken. Formatieve beoordeling is hier op zijn plaats.
Feedback
Door een wereld die steeds meer en meer aan het digitaliseren is, zijn de leerlingen meteen getriggerd als het over technologie gaat. Door gebruik te maken van hun eigen gsm verlies je geen tijd en zijn ze meestal meteen geïnteresseerd. Door de puntentelling krijgen de leerlingen snel een indicatie over welk domein het dichtst bij hun interesses liggen. Als de leerlingen dicht bij elkaar zitten, dan kiezen ze vaak hetzelfde antwoord als die van hun vriend of vriendin. Zorg dus voor een spreiding binnen de groep. Ook hebben we gemerkt dat na de puntentelling evengoed leerlingen niet tevreden waren met het hen toegewezen domein. Een finale herverdeling was nodig om de leerlingen gemotiveerd te houden voor de rest van het traject.

Alternatieve aanpak: De leerlingen zouden een pitch kunnen geven over het domein dat zij het interessantste vinden. Via een inspirerende pitch moeten ze de andere groepen proberen te overtuigen om over te stappen van groep. Dit door een interessante, motiverende voorstelling, vooraan in de klas.
swap_vert Open
timer 15 min
people Klassikaal

Bedenken

Techniek Creativiteitstechniek
Media Verschillende gebruiksvoorwerpen.
Doelstelling De leerlingen bedenken een nieuwe functie voor een bepaald voorwerp. Bijvoorbeeld een paperclip kan ook dienen als kapstok.
Evaluatievorm Individuele deelname.
Feedback
Door gebruik te maken van deze techniek worden de leerlingen even gefocust op een andere inhoud. Creativiteitstechnieken zorgen er ook voor dat leerlingen breder denken. Sommige leerlingen hebben dit echt nodig omdat ze vaak denken maar één soort idee te hebben.

Soms is het moeilijk voor de leerlingen om snel iets te bedenken. Zorg ervoor dat je als leerkracht zelf al enkele nieuwe functies hebt bedacht, zo kan je de leerlingen gemakkelijk inspireren en aan het werk zetten.

Alternatieve aanpak: Soort van lottery. Dromen maakt een bepaalde vorm van creativiteit los. Daardoor kan je met de leerlingen aan een tafel zitten en luidop dromen. “Wat zou je doen, binnen deze context, mocht je de lotto winnen”? Je zult merken dat leerlingen met de gekste ideeën naar buiten komen. En terwijl zijn ze bezig met na te denken over het domein zelf.
swap_vert Begrensd
timer 20 min
people Per 2/3

Bedenken

Techniek Mindmap
Media Template 'Mindmap' + stiften + balpen
Doelstelling De leerlingen bedenken onderzoeks- en ontwerpuitdagingen.
Evaluatievorm Individuele deelname aan groepsproces. De leerkracht controleert de bijdragen van de verschillende leerlingen door rond te lopen.
Feedback
Op een korte tijd kunnen heel veel verschillende associaties gemaakt worden in de vorm van vragen. Door de mindmap is alles mogelijk dat ook maar iets te maken heeft met het kernwoord.
De leerlingen vinden dit vaak heel erg leuk, omdat ze hun fantasie de vrije loop kunnen laten gaan.

Alternatieve aanpak: Lotus Blossom. Laat leerlingen acht deelthema’s bepalen, vertrekkende uit een bepaald onderwerp. Laat ze op die manier zoveel mogelijk onderzoeks- en ontwerpuitdagingen neerschrijven.
swap_vert Begrensd
timer 10 min
people Per domeingroepje

Kiezen

Techniek Vraaggesprek
Media Stiften
Doelstelling De leerlingen selecteren in onderling overleg bruikbare onderzoeks- en ontwerpuidagingen.
Evaluatievorm Individuele deelname aan vraaggesprek.
Feedback
Enkele onderzoeks- en ontwerpuitdagingen: "Is plastic in de zee ongezond voor de mens?", "Vanwaar komt plastic?", "Waarom is plastiek zo goedkoop en universeel?", "Hoeveel plastic wordt er jaarlijks geproduceerd? ", " Hoe kun je plastic natuurlijk afbreken?", " Hoe kun je plastic uit de zee halen?" ...
Deze techniek lukt om in kleinere groepjes in onderling overleg snel tot een keuze te komen. Beter om toch wat dieper in te gaan op de haalbaarheid van de vragen. Een werkvorm gebruiken die dus de verschillende vragen afweegt ten opzichte van bepaalde criteria zoals decide matrix.
swap_vert Begrensd

Ontwerpuitdaging

Feedback
De geselecteerde uitdaging : "Hoe kun je plastic uit de zee halen?"
swap_vert Begrensd
timer 60 min
people Individueel of in groepjes van 3/4

Bedenken

Techniek Conceptual Blending
Media Template 'Conceptual Blending' + potloden
Doelstelling De leerlingen bedenken ideeën uitgaande van hun geselecteerde ontwerpuitdaging. De leerlingen schrijven eerst een kernwoord op van hun ontwerpuitdaging. Daarna denken ze na over woorden (concepten) die geassocieerd worden met het kernwoord. Vervolgens worden telkens twee concepten gecombineerd in tekeningen die mogelijke oplossingen voor de ontwerpuitdagingen voorstellen.
Evaluatievorm Individuele deelname, maar ook groepsdeelname. Tijdens deze werkvorm kan de leerkracht zowel individueel gaan evalueren, als kijken hoe bepaalde leerlingen in groep fungeren. De bedoeling is dat ze eerst een individueel ontwerp maken, maar door samen te werken met de groep tot een beter geheel komen.
Feedback
Krachtige tool omdat enerzijds zowel schrijf-als tekenvaardigheden aan bod komen en anderzijds omdat telkens mogelijke oplossingen ontstaan uit de combinatie van twee concepten.
Belangrijk bij deze techniek is het geven van duidelijke instructies, want er zijn meedere tussenstappen.

Alternatieve techniek: paint. De meeste leerlingen kunnen al heel goed overweg met het computerprogramma ‘Paint’. Ze kunnen hier in tekenen, foto’s plakken en knippen,… Dit kan heel handig zijn voor leerlingen die niet goed kunnen schetsen, maar toch een idee hebben welk ontwerp ze willen.

Eventueel kan ook de techniek morphological analysis II en III gebruikt worden, maar dan moet je bij het definiëren van het probleem van start gaan met morphological I.
swap_vert Begrensd

Idee

Feedback
Er werd vertrokken van volgende uitdaging: "Hoe kan je plastic uit de zee halen? " Daarna schreven we, net zoals bij de mindmap, ideeën op die een oplossing zouden kunnen bieden aan het probleem. Enkele oplossingen waren: "We produceren eetbaar plastiek. ", "We produceren afbreekbaar plastiek.", " We zoeken een systeem waarbij de 0,01euro betalen voor een bepaalde hoeveelheid plastic. Hierdoor zullen mensen sneller plastiek binnenbrengen dan ze gewoon op straat te gooien (een soort van statiegeldsysteem). "
swap_vert Open
timer 60 min
people Per 2/3 per groep

Presenteren

Techniek Pitch met daarna tafelsessie voor feedback
Media Protoypes op papier
Doelstelling De leerlingen presenteren hun ideeën aan een kritisch publiek. De leerlingen stellen hun drie ideeën voor in het stadhuis van Oostende aan hun “kritische vrienden” en nemen de feedback mee naar school voor het vervolg van het project.
Evaluatievorm De leerkrachten en de andere deelnemers aanhoren de pitch. De kritische vrienden dagen de leerlingen uit met vragen en geven zinvolle feedback.
Feedback
Perfect om feedback te krijgen van hun leerlingen. En om extra informatie te krijgen.
De leerlingen hebben soms moeite om te spreken voor grote groep. Zorg dus dat ze zich hierop goed kunnen voorbereiden.
swap_vert Open

Idee

Feedback
In de groep groeit de consensus om iets in verband met statiegeld op wegwerpdrankverpakkingen te doen. Ook de kritische vrienden vinden dit een goed idee en stellen voor aan de groep om een stakeholder-mapping te doen om een beeld te krijgen wie allemaal betrokken is bij het statiegeldsysteem.
swap_vert Begrensd
timer 30 min
people Per 2/3 per groep

Bedenken

Techniek 7E- design
Media Template '7E - design' + stiften + balpen
Doelstelling De leerlingen bedenken manieren om statiegeld op drankverpakkingen in te voeren aan de hand van het 7 E-model (Experience, Engage, Enthuse, Encourage, Enable, Exemplify en Enlighten).
Het 7 E model (http://7e-model.be/) laat toe om na te denken over gedragsverandering (nudging). Als er voldaan is aan deze zeven criteria dan is gedragsverandering mogelijk.
Evaluatievorm Individuele deelname aan groepsproces. De leerkracht controleert de bijdragen van de verschillende leerlingen door rond te lopen.
Feedback
Door antwoord te geven op de 7 E’s komt er heel veel informatie binnen, waardoor op een korte manier heel snel veel nieuwe ideeën of ingevingen kunnen worden bedacht.

Leerlingen hebben het soms moeilijk om te weten bij welke “E” welk soort van antwoord ze moeten geven. Hierdoor is er een sterke begeleiding nodig door de leerkracht.

Alternatieve techniek: Empathy mapping: de gebruiker van plastic leren kennen.

Door de techniek van het 7E-model te gebruiken zijn we tot het besluit gekomen dat we een systeem willen ontwikkelen om plastic uit de zee te halen. Hierdoor maken we in de volgende fase gebruik van de techniek 5W1H om onze challenge verder te definiëren.
swap_vert Begrensd
timer 20 min
people Per 2/3 per groep

Definiëren

Techniek 5W1H
Media Template '5W1H' + stiften + balpen
Doelstelling De leerlingen specifiëren hun challenge volgens een aantal criteria.
Evaluatievorm Individuele deelname aan groepsproces. De leerkracht controleert de bijdragen van de verschillende leerlingen door rond te lopen.
Feedback
Door op zoek te gaan naar de 5W’s en 1H (wie, wat, waarom wanneer, waar) en hoe ze de challenge kunnen realiseren krijgen de leerlingen meteen een enorme grote blik op hun challenge. Veel vragen worden meteen beantwoord en ze kunnen meteen gericht beginnen zoeken naar antwoorden.

Voordat deze techniek in de klas gebruikt wordt, is het van belang om deze zelf, op voorhand eens uit te testen. De leerlingen hebben moeite om zelfstandig een antwoord te zoeken op alle vragen. Ze moeten een richting krijgen en daarop verder bouwen.

Alternatieve aanpak: Boundary examination. Dit is een goede techniek om een probleem te definiëren. Laat toe om bepaalde vragen en zinnen beter te verwoorden.
swap_vert Open
timer 30 min
people per domeingroepje

Informeren

Techniek Stakeholder mapping
Media Template 'Stakeholder mapping'
Doelstelling De leerlingen brengen alle betrokken partijen van de challenge in beeld. Op die manier kan je een overzicht krijgen van de personen die belang hebben bij de uitdaging.
Evaluatievorm Individuele deelname aan het project.
Feedback
Door deze tool te gebruiken, beseffen de leerlingen dat het serieus wordt. Ze zien in dat er ook mensen buiten de school belang hebben aan deze challenge en ervaren hulp van anderen.

Soms een moeilijk begin. De leerlingen weten soms niet goed wie hun nu wel kan helpen en wie niet. Zorg daarom voor een goede begeleiding door middel van een intakegesprek. Wat kunnen burgemeesters doen? Wat kunnen schepenen doen?...
Alternatieve aanpak: de leerlingen kunnen ook met behulp van het internet experts opzoeken.
swap_vert Begrensd
timer 60 min
people per domeingroepje

Informeren

Techniek Info-opdracht
Media laptops
Doelstelling De leerlingen vergelijken de voor- en de nadelen van het statiegeldsysteem op drankverpakkingen.
Evaluatievorm De leerlingen worden geëvalueerd op hun individuele prestaties volgens de afgesproken rolverdeling.
Feedback
Interessante opdracht. De leerlingen hebben goede begeleiding nodig in verband met rolverdeling en richtvragen.
swap_vert Begrensd
timer 60 min
people per domeingroepje

Informeren

Techniek Benchmarking
Media laptops
Doelstelling De leerlingen onderzoeken gelijkaardige systemen in het buitenland.
Evaluatievorm De leerlingen worden geëvalueerd op hun individuele prestaties volgens de afgesproken rolverdeling.
Feedback
Interessante opdracht. De leerlingen hebben goede begeleiding nodig in verband met rolverdeling en richtvragen.
swap_vert Begrensd
timer 4 uur
people per domeingroepje

Maken

Techniek Stop motion video
Media stop motion app + scherm + laptops + tekengerief
Doelstelling De leerlingen maken een stop motion video over het statiegeldsysteem. Ze halen op een visuele manier de argumenten pro recyclage (cfr. Fost Plus) onderuit. De video is een soort van “parodie” hierop.
Evaluatievorm De leerlingen worden geëvalueerd op hun individuele prestaties volgens de afgesproken rolverdeling.
Feedback
Heel interessante opdracht met veel uitdaging op het vlak van creativiteit maar ook qua kritische analyse. De leerlingen zijn in dit geval het project moe en hen motiveren is een grote uitdaging.
swap_vert Begrensd

Prototype

Feedback
https://www.youtube.com/watch?v=4eqYpajCx-c&feature=youtu.be

De leerlingen willen hiermee de mensen in Oostende duidelijk maken dat de ‘plastic soep’ echt een probleem is.
Om oplossingen aan te bieden contacteerden ze verschillende mensen.
Ze keken naar steden waar er al een soort van statiegeld systeem bestaat (denk aan Berlijn,…).
Ze bekeken de pro’s en de contra’s van het systeem.
De bedoeling is, om in een vervolgproject, een lokaal statiegeld systeem op poten te zetten.
Door dit lokaal systeem te analyseren kan dan gekeken worden of uitbreiding van het systeem mogelijk is.